Το ποίημα της εβδομάδας

Το ποίημα της εβδομάδας 

                                                  25-05/ 8 / 2020 

Κωνσταντίνος Γ. Καρυωτάκης,

«ΑΠΟΣΤΡΟΦΗ»

Φθονῶ την τύχη σας, προνομιοῦχα
πλάσματα, κοῦκλες ἰαπωνικές.
Κομψά, ῥόδινα μέλη πλαστικές
γραμμές, μεταξωτά, διαφανῆ ῥοῦχα.

Ζωή σας ὅλη τα ὡραῖα σας μάτια.
Στὰ χείλη μόνο οἱ λέξεις τῶν παθῶν.
Ἕνα ἒχετ' ὄνειρο: τόν ἀγαθόν
ἄντρα σας καὶ τα νόμιμα κρεβάτια.

Χορός ἡμιπαρθένων, δυο δυό,
μ' ἀλύγιστο το σῶμα, θριαμβευτικά,
ἐπίσημα και τελετουργικά,
πηγαίνετε στο ντάνσιγκ ἢ στο ᾠδεῖο.

Ἐκεῖ ἀπειράριθμες παίρνετε πόζες.
Σαν τὴ σελήνη πρν ῥωμαντικές,
αὔριο παναγίες, ὅσο προχτές,
ἀκούοντας τὴ "Valenzia", σκαμπρόζες.

Ἕνα διάστημα παίζετε το τέρας
μὲ τα τέσσερα πόδια κολλητά.
Τρέχετε και  διαβάζετε μετά
τον ὁδηγό σας "δια τας μητέρας".

Ὤ, να μποροῦσε ἔτσι κανείς να θάλλῃ,
μέγα ῥόδο κάποιας ὥρας χρυσῆς,
ἢ να βυθομετρούσατε καὶ σεῖς
μα μια  φουρκέτα τ' ἄδειο σας κεφάλι!

Ἀτίθασα μέλη, διαφανῆ ῥοῦχα,
γλοιώδη στόματα ὑποκριτικά,
ἀνυποψίαστα, μηδενικὰ
πλάσματα, καὶ γι' αὐτὸ προνομιοῦχα...

Επέλεξε Γράββαρη Αριάδνη, Γ1 

15-24/ 7 / 2020 

Μιχάλης Πάτσης 

3. Αγία Σοφία

Αγία Σοφία δεν είσαι κτίσμα, δεν είσαι εκκλησία,

είσαι ο κόσμος μιας πόλης ολόκληρης.

Είσαι ο ρυθμός που μένεις ζωντανός,

εσύ δίνεις τη ζωή, εσύ κινείς τις ανάσες

πολλούς αιώνες τώρα μιας πόλης πολλών ζωών.

Και σκέφτομαι πώς γίνεται αυτό, πώς κινείς τους αλλόθρησκούς;

Πολλοί θα πουν είναι το ύψος και η μεγαλοπρέπεια τού τρούλου,

άλλοι η κατασκευή που είναι πράγματι περίλαμπρη,

άλλοι θα μιλήσουν για την πνευματικότητα που βγάζεις.

Εγώ θα πω γιατί ήσουν τα φρούριο ενός κόσμου που χάθηκε

και μένει, σε αυτούς που ξέρουν.

Έτσι σαν μάνα ανάθρεψες πολλές γενιές βυζαντινών,

τους εγκόλπωσες, τους ζέστανες, τους ανάθρεψες,

και νομίζω αυτή η ζεστασιά των ανθρώπων είναι που μένει

στα μέρη σου, μια εκκλησία σαν χαλί ή σαν την ασπίδα του Αχιλλέα,

ενός κόσμου που έφυγε, ή γι αυτούς που ξέρουν παραμένει.

Ενός κόσμου με λαμπρές προσαρμογές που πλημμύρισε

τα ουράνια όνειρα σε ένα παράδεισο, όχι γιατί έτσι έπρεπε

αλλά γιατί έτσι πίστευε, κλεισμένος από τα νερά του Χρυσού Κέρατος

και τους λόφους σου.

Είσαι ένα σύμβολο Αγία Σοφία, μιας σοφίας ανθρώπινης

που χάθηκε, αλλά κάτι σαν να έμενε ανεξήγητο σε αυτή,

ελκυστικό, που μας μαγεύει, μας υποψιάζει.

Εκκλησιά πολύβουη ενός κόσμου που βρίσκεται παρόν,

που πάντα θα δίνεις το μέτρο.

Εγώ όταν μπήκα, από τους νάρθηκες πέρασα και μελετούσα την αρχιτεκτονική,

τα ψηφιδωτά και τους κίονες και νόμισα πως ήταν απέραντοι.

Έκανα βόλτες κοιτώντας πότε τα δάπεδο, πότε τους τοίχους, τις θύρες

και τις επιγραφές, τις ελληνικές και ένας αέρας με τράβηξε στον κυρίως ναό.

Μπήκα και η ανάσα μου σταμάτησε, ένα κύμα γύρισε εντός μου,

από νησίδες φωτός, και νόμισα πως ξαναγεννιόμουν με το φως που έμπαινε μέσα μου.

Και μου φαίνεται αυτό το φως είναι τα χιλιάδες παιδία σου,

σκέψεις και προσευχές, όνειρα, ανεκπλήρωτες επιθυμίες

βασιλιάδων και μοναχών που γυρίζουν στα σοκάκια σου,

φτιάχνουν ένα δίχτυ νοητό ή μάλλον ένα ρόμβο αόρατο

στον οποίο μπήκα και εγώ και άφησα κι εγώ κάτι από το

υστέρημά μου, πλεόνασμα ζεστασιάς

μιας καρδιάς που θερμαίνει πάντα

και πιο πολύ, που μπορεί

να σου φανεί χρήσιμο.

Αυτό με μάγεψε,

οι χιλιάδες πνοές ανθηρής σοφίας στο χώρο σου. 

                             6-12  /7/ 2020 

Φρειδερίκος Νίτσε

Η ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΜΟΥ

Πρέπει ν΄ανέβω εκατό σκαλιά.

Πρέπει ν΄ανέβω και να σας ακούω να φωνάζετε:

«Είσαι σκληρός! Μα από πέτρα είμαστε;»

Πρέπει ν΄ανέβω εκατό σκαλιά.

Και ούτε ένας σας δεν θέλει να μου γίνει

σκαλοπάτι!

Το ποίημα αναφέρεται στον προσωπικό αγώνα του ανθρώπου που συνεχίζει την σκληρή πορεία του, ακόμα και χωρίς τη συμπαράσταση των άλλων. Είναι ένας ύμνος στη δύναμη του ατόμου που θα τον βοηθήσει να ξεπεράσει τις ανθρώπινες αδυναμίες, να εξελιχθεί, να ανέβει τα σκαλιά.

Μαρία Καπίρη, Β3 

29 - 5 /6/ 2020 

Τάσος Λειβαδίτης

Ώρα του Λυκόφωτος 

Είμαστε αιχμάλωτοι του ανεξήγητου και του αιώνια χαμένου
κι η τύψη είναι ο μόνος τρόπος να ξαναγυρίσουμε στην παιδική
αγνότητα -
ω παλιέ φίλε που έφυγες, ξέρω ότι θα σε συναντήσω σε κάποιο
όνειρο ή άξαφνα στο δρόμο όταν όλα θα' χουν χαθεί,
γυναίκες που αγαπήσαμε ενώ έξω απ' τα παράθυρα δυνάμωνε η
βροχή
κι ύστερα πιασμένοι απ' το χέρι περάσαμε τη γέφυρα, με τα μαλλιά
σας βρεγμένα να λαμπυρίζουν στο ηλιοβασίλεμα -
ποιος θα το πίστευε αλήθεια πως υπήρξε ένας καιρός που δίναμε τη ζωή μας
μ' εκείνον τον αδιάκοπο πυρετό σαν τ' άρρωστα παιδιά που όταν
αναρρώσουν δεν τους χωράνε τα παιδικά τους ρούχα
και στο σχολειό τα κοροϊδεύουν - και γεμίζουν τα τετράδια τους με
ποιήματα
για να μη χαθούν.
Κι ύστερα έρχεται η ενηλικίωση σαν ένα ναυάγιο.

Ω, λυκόφως, δίκαιη ώρα, που και στα πιο ταπεινά πράγματα
δίνεις μια σημασία πριν έρθει η νύχτα.

Επιλογή: Εύα Κουρμούση, Γ1 

Ο Αναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης  1922-1988 ήταν σημαντικός  ποιητής.

 Γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα. 

                                                        12/28- 6 - 2020

Κ.Γ. Καρυωτάκη

                                      «Κι αν έσβησε σαν ίσκιος...»

Κι αν έσβησε σαν ίσκιος τ' όνειρό μου,
κι αν έχασα για πάντα τη χαρά,
κι αν σέρνομαι στ' ακάθαρτα του δρόμου,
πουλάκι με σπασμένα τα φτερά·

κι αν έχει, πριν ανοίξει, το λουλούδι
στον κήπο της καρδιάς μου μαραθεί,
το λεύτερο που εσκέφτηκα τραγούδι
κι αν ξέρω πως ποτέ δε θα ειπωθεί·

κι αν έθαψα την ίδια τη ζωή μου
βαθιά μέσα στον πόνο που πονώ —
καθάρια πώς ταράζεται η ψυχή μου
σα βλέπω το μεγάλον ουρανό,

η θάλασσα σαν έρχεται μεγάλη,
και ογραίνοντας την άμμο το πρωί,
μου λέει για κάποιο γνώριμο ακρογιάλι,
μου λέει για κάποια που 'ζησα ζωή!

Επιλογή:Αριάδνη Γράβαρη, Γ1 

Ανδρέας Εμπειρίκος

«Τριαντάφυλλα στο παράθυρο»

Το κείμενο προέρχεται από τη συλλογή Υψικάμινος, με την έκδοση της οποίας, το 1935, ο Α. Εμπειρίκος εισήγαγε τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα. Αναφέρεται στην αγάπη ως διαχρονική αξία της ανθρώπινης ύπαρξης και ύψιστο προορισμό της ζωής.

Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια*.

Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ'

αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου

έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός

της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα* μας. Σκοπός

της ζωής μας είναι η λυσιτελής* παραδοχή της ζωής

μας και της καθεμιάς ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν

στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν* των

υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το

σεσημασμένον δέρας* της υπάρξεώς μας.

Α. Εμπειρίκος,
Υψικάμινος, Άγρα

Το ποίημα «Τριαντάφυλλα στο παράθυρο» αναφέρεται στον σκοπό της ζωής του ανθρώπου. Ο ποιητής προϊδεάζει τον αναγνώστη για ευχάριστα τρυφερά συναισθήματα. Απορρίπτει την ευτέλεια, καθώς ο άνθρωπος είναι πλασμένος για τα ωραία πράγματα, την τέχνη, την κομψότητα («τριαντάφυλλα»). Εκφράζει την εκτίμησή του για την υλική υπόσταση του ανθρώπου, ενώ επικροτεί τους ανθρώπους που αφήνουν τα αποτυπώματα τους στη γη μέσω της τέχνης και της δημιουργίας. Θεωρώ ότι είναι ένα επίκαιρο ποίημα γιατί δίνει ένα διαχρονικό μήνυμα για τους ανθρώπους, για το πώς πρέπει να πορεύονται στην ζωή τους και ότι η αγάπη θα πρέπει πάντα να είναι ο οδηγός.

 Επιλογή:  Καπίρη, Μαρία, Β3 

----------------------------------

8 / 14 - 6 -2020

Σαλβίνο Νουτσέρα 

Είναι ποιητής Ιταλός ο οποίος ζει στη Νότιο Ιταλία και γράφει έργα στην ελληνική διάλεκτο γκρεκάνικο. Παρουσιάζω το ποίημα του «Αγαπώ να γράφω», στα ελληνικά και κάτω στην κατωιταλική διάλεκτο. Προσέξτε το ποίημα στην κατωιταλική, είναι μια ελληνική διάλεκτος ιδιαίτερη, γιατί χρησιμοποιεί το λατινικό αλφάβητο σε λέξεις ελληνικές. 

Αγαπώ να γράφω

Αγαπώ να γράφω
πάνω στ’ άσπρο χαρτί
με λόγια φτωχά.Τη σχέση μου με τον κόσμο
με τους άλλους ανθρώπους
με μένα μόνο.
Πράγματα του κόσμου
που μένουν πάντα,
ενώ ο άνθρωπος αλλάζει.
Αγαπώ να μιλώ
με τη ψυχή μου
για τη ζωή του κόσμου.
Πράγματα ολωνών,
λιγοστή χαρά
σε μια θάλασσα πίκρα.
Πράγματα αληθινά,
όνειρα απραγματοποίητα
που μας βοηθάν να ζούμε.
Αγαπώ να γράφω.

Agapao na graspo
Agapao na graspo
apanu st’ aspro chartì,
me cundura loghia,
sc’emmè me ton cosmo,
me tus addhu athròpu,
methemu manachò.
Pramata tu cosmu
ti menasi panda
san o atropo addhazi.
Agapao na platespo
me tin spichìmu
ti zoì tu cosmu.
Pramata olò,
cunduri charapìa
sce mia thalassa pricada.
Pramata alithinà,
onira aghenasta
ti ma ffudusi na zume.