Κυριακή 4 Μαΐου 2025

Ταξίδι στη Μόσχα

 


Το κείμενο αυτό έχει την πρόθεση να είναι ένα ταξιδιωτικό έργο, ένα οδοιπορικό στη χώρα της Ρωσίας, διότι δεν έχουμε όσο να πεις κάποιες αξιόλογες περιγραφές της χώρας και των ανθρώπων. Όμως το έργο αυτό εμπεριέχει καθαρά ημερολόγια τα οποία στηρίζουν το οδοιπορικό, ταξιδιωτικές  περιγραφές και αφηγήσεις, δοκίμια, ιστοριογραφική διήγηση και τέλος μερικά διηγήματα. Είναι όλα γραμμένα πρώτη φορά και αυτή η σύνθεση αποτελεί το έργο που ονομάζεται Ταξίδι στη Μόσχα και στην Αρχαία Ρωσία.


Η Αρχαία Ρωσία είναι η Ρωσία του 10ου και 11ου, 12ου  αιώνα μ.Χ. δεν είναι η ιστορία της χώρας προ Χριστού όπως είναι σε εμάς και στους Ιταλούς και σε άλλους ίσους λαούς με μεγάλη ιστορική διάρκεια, εξάλλου το ίδιο ισχύει και για χώρες δυτικές όπως η Αγγλία ή η Αμερική. Επομένως το ταξίδι μου έγινε σε πόλεις που έχουν κτιστεί σε παλιότερες εποχές που για τους Ρώσους περικλείουν την σύνθεση της αρχαίας εποχής.

Μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει το κείμενο υβριδικό, γιατί τα διαφορετικά κειμενικά είδη που απαντώνται σε αυτό προσφέρουν σκέψεις και λογικές αποδείξεις ενός κάποιους επιπέδου και έτσι ο ιστορικός θέλγεται από τις ιστορικές απόψεις ή ο κριτικός λογοτεχνίας από τα διηγήματα. Στην πραγματικότητα θα πως πως ζώντας στην εποχή της μετανεωτερικότητας χωρίς να το συνειδητοποιούμε δουλεύουμε με τα μεικτά κειμενικά είδη, ένα τέτοιο είδος είναι και το  κείμενο αυτό.

Πρόθεσή μου όταν ξεκινούσα να διαρθρώνω το κείμενο αυτό, ήταν να μιλήσω με αγαπητική διάθεση για τη χώρα Ρωσία και για τους Ρώσους και βέβαια κα ασχοληθώ με τους ανθρώπους και τα τοπία, αλλά πάνω απ' όλα και με τους τόπους και τα έργα, τα οικοδομήματα και τα οποιαδήποτε έργα συνδυάζονται με τη ζωή του ανθρώπου. Θεωρώ πως στην ανάλυσή μου είμαι ακριβοδίκαιος, ακόμα και φίλοι του Πούτιν, τον οποίον παρομοιάζω υπόρρητα με τύραννο, διαβάζοντας το κείμενο έχουν πολλά να πάρουν. 

Ο ιστορικός Γαβρίλης Λαμπάτος θεωρεί πως οι απόψεις μου για τη Ρωσία μοιάζουν με τις απόψεις του Αμερικανού ιστορικού Τίμοθυ Σνάιντερ, κάτι που ίσως να σημαίνει πως ακολουθούμε την ίδια μεθοδολογία. Την αμερικανική επιστήμη  την έχω μελετήσει, οπως εξάλλου και τη ρωσική, την ευρωπαϊκή και την ελληνική, και μου αρέσει η τάση για αντικειμενικότητα και αποστασιοποίηση του ερευνητή από τα πράγματα, αν και δεν έχω ασχοληθεί με το Σνάιτερ. Αυτό αν και δεν παίρνει υπόψη του τις εθνικές παραμέτρους και τα τοπικά ρεάλια, είναι σημαντικό γιατί προσφέρει πάντα μια ξεκάθαρη ματιά για τα ιστορικά γεγονότα.

Όμως το κείμενο αυτό είναι καλό να διαβαστεί σε μια ενότητα και είναι σωστό όλα τα μέρη να γίνουν κατανοητά πώς βοηθούν τη διαμόρφωση μίας σύγχρονης εικόνας. Η εικόνα μπορεί να είναι αντιθετική ή ίσως ακόμα αντιφατική, αλλά είναι μια εικόνα αναγκαία για την κατανόηση της σύγχρονης Ρωσίας.

Το δοκιμιακό και το μελετητικό μου έργο έχει ένα σκοπό, να αποκτήσουμε μία σύγχρονη εικόνα της Ρωσίας και της σχέσης της με την Ελλάδα και τον κόσμο στη σύγχρονη εποχή. Η διαμόρφωση μιας εικόνας που θα στηρίζεται στην ελληνική επιστήμη και λογοτεχνία, μια εικόνα διαφορετική από τις άλλες που η παράδοση σοβιετική ή πολιτική - κομματική έχει προσδώσει. Και βέβαια μια εικόνα που θέλει η ίδια η σοβιετική κυβέρνηση πως εντολή και στράτευση απαιτεί από τους εδώ φίλους και οδηγούμενους από αυτήν. Βέβαια το έργο υπάρχει, πιστεύω πως κάποια στιγμή θα υπάρξει και η ανάλογη απήχηση του.